انواع پمپ
انواع مختلفی از پمپ ها در صنعت پمپاژ مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه رایجترین نوع پمپ، پمپ گریز از مرکز می باشد که نحوه عملکرد آن بتفضیلی در کتاب پمپ، پمپاژ و پایینگ ازهمین نویسنده شرح داده شده است. انواع دیگر پمپ شامل پمپ های رفت و برگشتی و دوار می باشند. این نوع پمپ ها، پمپ های جابجایی مثبت نامیده می شوند، چرا که در هر سیکل پمپاژ یا چرخش، پمپ حجم ثابتی از مایع را که به هندسه پمپ و سرعت دورانی و یا رفت و برگشتی بستگی دارد، منتقل می کند. در پمپ های جابجایی مثبت، حجم مایع پمپ شده مستقل از فشار تولید شده است. این پمپ ها در مقایسه با پمپ های گریز از مرکز، قادر به تولید فشار بسیار بالاتری می باشند. بنابراین، به منظور حفاظت از لوله کشی و تجهیزات در معرض فشار پمپ، نیاز به نصب تجهیزات ایمنی نظیر شیر اطمینان در سمت تخلیه پمپ های جابه جایی مثبت داریم.
پمپ های گریز از مرکز قادر به ارائه طیف وسیعی از دبی در یک محدوده خاص از فشار می باشند. از اینرو فشار تولید شده توسط یک پمپ گریز از مرکز به دبی پمپ بستگی دارد. پمپ های گریز از مرکز، بدلیل تغییرات دبی در برابر فشار، انعطاف پذیری بیشتری داشته و به طور معمول در کاربردهای فرآیندی و خطوط لوله بکار گرفته می شوند. این پمپ ها، در پمپاژ مایعات سبک و نسبتاً سنگین (با ویسکوزیته بالا) مورد استفاده قرار می گیرند. با این وجود، در بسیاری از کاربردهای شامل مایعات بسیار سنگین با ویسکوزیته بالا، ممکن است نیاز باشد از پمپ جابجایی مثبت، نظیر پمپ های دوار اسکرو (حلزونی) یا دنده ای به علت بازده بالاتر شان استفاده شود.
پمپ های دوار، از قبیل پمپ های دنده ای و اسکرو (شکل ۱- ۳)، عموماً در کاربردهایی که در آنها مایعات با ویسکوزیته بالا پمپاژ می شوند، مورد استفاده قرار می گیرند. همانطور که پیش از این اشاره گردید، پمپ های جابجایی مثبت قادر به ایجاد فشارهای بالا در دبی های ثابت می باشند که به طراحی، هندسه و سرعت چرخش آنها بستگی دارد.
هزینه های عملیاتی و نگهداری پمپ های گریز از مرکز در مقایسه با پمپ های جابجایی مثبت کمتر می باشد. اما پمپ های جابجایی مثبت در مقایسه با پمپ های گریز از مرکز، بازده بالاتری دارند. روند اخیر در صنعت، رواج استفاده از پمپ های گریز از مرکز در اغلب موارد بوده است، البته به جز در برخی کاربردهای خاص با ویسکوزیته بالا که بجای پمپ های گریز از مرکز، از پمپ های جابجایی مثبت استفاده می شود. از آنجا که در خطوط لوله آب، مواد شیمیایی، نفت و صنایع پتروشیمی بیشتر از پمپ های گریز از مرکز استفاده می شود، تجزیه و تحلیل ما در این کتاب به سمت پمپ های گریز از مرکز هدایت خواهد شد.