• مشخصات پلاک الکتروموتور سه فاز

به منظور یک نتیجه گیری کلی می توان گفت که بر روی ۹۰ درصد موتورهای الکتریکی یکی از ۱۶ مورد زیر نوشته می شود:

۱- تعداد فازها: تعداد فازهای یک موتور بیانگر تک فاز و یا سه فاز بودن موتور بوده و بر روی پلاک موتور ذکر می شود.

۲- تایپ موتور: یکی از مشخصاتی که بر روی پلاک موتورها ذکر می شود، تایپ موتور است.

این مشخصه توسط سازنده به صورت حروف و اعداد مشخصی بیان شده و حاوی پاره ای از اطلاعات دربارۀ موتور همچون، Frame یا فاصله مرکز شافت موتور تا محل نشیمنگاه، قطر شافت موتور و … می باشد.

۳- توان نامی: توان نامی یک موتور، میزان توانی است که موتور در شرایط کار نامی خود می تواند به بار تحویل دهد. این توان با توانی که موتور از شبکه می گیرد، متفاوت است.

توانی که موتور از شبکه می گیرد برابر مجموع توان خروجی موتور و تلفات الکتریکی و مکانیکی موتور است. این توان معمولاً بر حسب اسب بخار بیان می شود هر اسب بخار ۷۴۶ وات است.

۴- نوع کار: این مشخصه با علایم S1 تا S10 نشان داده می شود که هر کدام از این حالت ها بیانگر نوع کار و مدت زمان روشن بودن ماشین به طور نسبی است.

به عنوان مثال S1 بیانگر این است که موتور تحت بار نامی، در درجه حرارت پایدار و بدون وقفه کار می کند بدون اینکه از دمای مجاز موتور تجاوز کند.

۵- کلاس عایقی یا گروه مواد عایقی: این مشخصه بیانگر میزان استقامت عایقی الکتروموتور در برابر حرارت است. در حالت هایی که کلاس عایقی استاتور و روتور متفاوت باشد. ابتدا کلاس عایق سیم پیچ استاتور و سیم پیچ روتور ذکر می شود. کلاس عایقی را معمولاً با حروف انگلیسی نشان می دهند. معمول ترین کلاس های عایقی برای موتورها، کلاس B، F و H است که به ترتیب می توانند دماهای ۱۳۰، ۱۵۵ و ۱۸۰ درجه سانتیگراد را تحمل کنند. این دماها به ازای دمای محیط ۴۰ درجه سانتیگراد داده شده اند.

۶- ولتاژ نامی: ولتاژ نامی در واقع ولتاژی است که موتور برای کار در آن ولتاژ طراحی شده است. در بازار، معمولاً موتورها برای ولتاژهای نامی مختلف وجود دارند که این مقادیر استاندارد شده می باشند و مقادیر خارج از استاندارد برای ولتاژ نامی وجود ندارد.

۷- فرکانس نامی: فرکانس ولتاژی که به موتور اعمال می شود. بر روی سرعت موتور و تلفات موتور تأثیر بسزایی دارد. معمولاً موتورها یک فرکانس نامی دارند که در این فرکانس موتور می تواند به سرعت نامی خود برسد.

۸- جریان نامی: جریان مجازی است که می تواند در شرایط کارکرد عادی، از سیم پیچ های استاتور موتور عبور کند. جریانی که موتور از شبکه می کشد، در شرایط طولانی مدت نباید از این جریان بیشتر باشد.

۹- سرعت نامی: سرعتی است که موتور برای کار در این طراحی شده است. سرعت نامی یک موتور معمولاً بر حسب دور در دقیقه و یا rpm بیان می شود. علاوه بر سرعت نامی، سرعت سنکرون موتور نیز بر روی پلاک آن ذکر می شود.

۱۰- ضریب توان نامی: به طور کلی از آنجا که در موتورهای القایی از سیم پیچ های مختلف استفاده شده و این سیم پیچ ها دارای خاصیت سلفی هستند لذا میان جریانی که موتور از شبکه می کشد و ولتاژ شبکه اختلاف فازی به وجود می آید. این اختلاف فاز باعث می شود تا ضریب توان موتور کمتر از یک باشد. معمولاً سازنده ها ضریب توان موتور را در شرایط نامی یعنی بار، ولتاژ و فرکانس نامی، ارائه می کنند.

۱۱- نوع محافظت: این مشخصه توسط حروف IP و دو عدد که به دنبال آن می آید مشخص می شود. عدد اول بیانگر میزان مقاومت موتور در برابر تماس و نفوذ اجسام خارجی است و عدد دوم نیز میزان مقاومت موتور در برابر نفوذ آب را مشخص می کند.

به عنوان مثال اگر بر روی پلاک موتوری مشخصه IP44 ذکر شده باشد، بیانگر آن است که موتور در برابر اجسام خارجی بزرگتر از قطر ۱ میلی متر و همچنین در مقابل پاشیده شدن آب از هر جهتی حفاظت شده است. موتورهایی که در آب غوطه ورند باید دارای درجۀ حفاظتی IP68 باشند.

۱۲- نوع یا کلاس قفس روتور: این مشخصه را با حروف انگلیسی A، B، C و یا D نشان می دهند. هر کدام از این نوع ماشین ها دارای مشخصه سرعت – گشتاور متفاوتی هستند.

به عنوان مثال موتور با تیپ D دارای گشتاور راه اندازی زیاد و جریان راه اندازی کم است. همچنین در شرایط کار عادی، سرعت آن فاصلۀ زیادی تا سرعت سنکرون موتور دارد.

۱۳- ضریب خدمات یا ضریب کارکرد: این مشخصه بیانگر میزان اضافه باری است که موتور می تواند در شرایط کاری طولانی مدت تحمل کند. مثلاً اگر ضریب خدمات برابر با ۱٫۱۵ باشد یعنی، موتور می تواند باری به اندازه ۱٫۱۵ برابر بار نامی خود را تحمل کند.

۱۴- حداکثر دمای محیط: حداکثر دمایی است که موتور در آن محیط می تواند در شرایط بار نامی خود کار کند بدون اینکه به عایق موتور آسیبی وارد شود. این دما معمولاً بر حسب سانتی گراد بیان می شود.

۱۵- بازده: بازده یک موتور بر حسب تعریف، نسبت توانی است که موتور به بار می دهد، به توانی که موتور از شبکه می گیرد. در بسیاری از موارد بازده موتور در شرایط کار نامی نیز روی پلاک موتور ذکر می شود.

۱۶- نوع اتصال سیم پیچی استاتور: در موتورهای القایی سه فاز ممکن است سیم پیچی های استاتور در داخل موتور توسط سازنده به صورت ستاره یا مثلث بسته شده باشند. در این حالت نوع اتصال بر روی پلاک موتور ذکر می شود.

همچنین ممکن است سازنده، امکان دسترسی به تمامی سرهای سیم پیچ های استاتور را به مصرف کننده داده باشد تا بتواند موتور را به دلخواه خود، ستاره یا مثلث ببندد.

---